Arkivoj de etikedoj: filmmuziko

Bezonatas du koroj nur por teni amon

La filmo True Romance bazi?as sur la unua scenaro, kiun Quentin Tarantino finverkis. Post lia granda sukceso kiel a?toro kaj re?isoro de “Reservoir Dogs”, liaj pli malnovaj verkoj ricevis atenton.

Ekzistas DVD-eldono de True Romance kun tri (!) diversaj a?dokomentoj por la kompleta filmo kaj pliaj por partoj. Mi bezonis longege por spekti kaj a?skulti ?ion.

Kutime Tarantino estas sufi?e insistema pri la ?usta muziko por siaj filmoj kaj li anka? notis en la scenaro, kiun kanton oni uzu kiam. Tamen je la fino elekti?is alia muziko ol tiu dezirita de Quentin Tarantino, kun la escepto de “A Little Bitty Tear” de Burl Ives.

Unu elektronika peco, tekno kun tre malluma sono, ekzemple forte memorigas min pri la muziko de Mortal Kombat. Je la fino eksonas Elvis-stila muziko de Chris Isaak. La? la titolo, ?i tamen pensigas al U2 kaj ties kanto Two Hearts Beat As One.

Chris Isaak: Two Hearts

Estas ?io decidita por ni

?iun semajnon mi da?rigas mian promeson por la nova jaro, almena? unufoje eliri. Anta? semajno mi spektis la filmon “Sucker Punch”. ?ifoje mi denove spektis filmon. Fakte gravis, ke ?in montris unu el la du malgrandaj kinejoj de mia urbo Münster. Aliokaze mi estus pensinta, ke “?io, kion ni devis doni” estas celita al la granda amaso. Eble la partopreno de Keira Knightley misgvidis min.

Estas sciencfikcia filmo kun simila temo kiel “La insulo” kun Ewan McGregor (kia koincido, ke amba? aktoroj aperis en epizodo de Stelaj Militoj!).

La filmo impresis min plurmaniere: Unue, dum la scenoj en la pasinteco, la infanoj ne ?enas. Tio estas ege malofta en filmo. Due, la filmo ne vetas je tio, ke oni ne scias, kio okazas. Oni povas tute bone anticipe scii, pri kio temas. Trie, la filmo ne dependas de tio, ke oni ne divenas la finon. Mi jam anta?e bone imagis, kia estos la fino, kaj pravis. Sed tio neniel ruinigis la viziton de la kinejo. Kvare, la filmo fokusi?as je la rakonto, ne je la aktoroj. Per malmulto ?i rakontas – kaj ?uste tio estas la ?anco de “malgranda” filmo.

La muziko bone kongruas al la resto: ?i neniam tro altrudas sin, sed subtenas la etoson de la filmo. ?efe estas melankoliaj melodioj de orkestra muziko. ?i sonas kiel la filmmuziko por “The Thin Red Line” de Hans Zimmer a? “Adagio for Strings” de Samuel Barber.

Entute mi ege ?ojas, ke mi iris al tiu filmo. Mi malkovris etan perlon!

Donu al mi almena? unu ?ancon

Seit 2003 rezensiere ich einmal jährlich auf Deutsch – und seit 2005 in meinen beiden Muttersprachen Deutsch und Esperanto. Bisher waren zwei Comics (2003, 2005) und fünf Musikalben (2004, 2006, 2007, 2008, 2009) dabei. Dieses Jahr geht es um einen Film!

Ekde 2003 mi recenzas unufoje jare en la germana – kaj ekde 2005 en miaj du gepatraj lingvoj la germana kaj Esperanto. ?is nun estis du komiksoj (2003, 2005) kaj kvin muzikalbumoj (2004, 2006, 2007, 2008, 2009). ?ijare temas pri filmo!

Die ganze Rezension / La tuta recenzo

?u vi memoras pri verda arbar’?

Hiera? mi jam anoncis, ke mi skribos pli detale pri la grandaj ?an?oj, kiujn alportis la pasintaj 12 monatoj al mia reta taglibro. Se mi komparas la situacion al tiu anta? unu jaro, tiam restis unu afero: La tempomanko da?re malfaciligas regulan verkadon de enskriboj. Aliflanke mi ne sentas iun grandan “kulpon” pri tio. Mi faras multajn aliajn aferojn en mia vivo, kaj multaj havas klare pli grandan valoron por mi mem.

Tamen la teknikaj cirkonstancoj estis vaste influeblaj. Mi finfine uzis mian ?ancon, pa?o post pa?o:

Unue mi a?etis novan komputilon. Post 8,5 jaroj, tio estas rimarkinde por informadikulo! Monatojn mi investis por informi?i, kiun modelon elekti. Mi nur sciis, ke devus esti portebla aparato. Mi e? informi?is pri la modeloj de Apple, sed tio estis granda seniluziigo. Krom la evidenta eblo, tajpi ?ie, la nova teknika?o ofertas plian grandan avanta?on: Mi povas finfine senprobleme tajpi Esperanto-literojn senpene! Per la malnova ma?ino tio ne eblis pro malnova operacia sistemo, kiu ankora? ne plene subtenis Unikodon.

en?ovo: Mi mallonge resumu mian scion pri esperantigo de komputiloj. Mi scias, ke homoj ofte ser?as tion en la interreto, do ripeto ne malheplas:

Pri tajpado de Esperanto-literoj por aliaj komputiloj a? operaciaj sistemoj:

  • Ekzistas pa?oj de Bertilo Wennergren pri “Esperanto en la komputilo“. Ili kovras linukson kaj diversajn programojn (OpenOffice, WordPress, Firefox).
  • Kalle Kniivilä publikigis solvon por Mac OSX. La tekston li anka? publikigis en la E@I-blogo.
  • Tie anka? aperis teksto por uzantoj de Windows. La plej interesajn solvojn mi tamen trovis en la komentoj. Kaj mian propran solvon mi tie anka? rakontis:

Por Windows-versioj ekde XP, ekzistas la eblo, simple mem difini klavararan?on la? sia pla?o: La senpaga programo Microsoft Keyboard Layout Editor (versio 1.4) estas tre simpla kaj kun legebla helpo e?. Ene de 15 minutoj (inkluzive testadon), mi tiel kreis mian propran klavararan?on por la germana kaj Esperanto. Bone estas ke eblas konservi la labordosierojn por postaj modifoj. Krome per la programo facile kreeblas instaliloj. Aldone mi eltrovis ke la instaliloj anka? servas por malinstalado de la klavararan?oj. Kiu ne havas la tempon a? paciencon por fari tion, por tiu ekzistas pretaj aran?oj el?uteblaj el la reto. Ekde Windows Vista, la?dire e? eblas mem difini la duliteran mallongigon por la ?an?ado de klavararan?oj. Tiel eblus nomi la novan “EO”.

Kombine kun OpenOffice, mi nun havas programon, kiu subtenas Esperanto-literojn, kune kun la eblo, tajpi ilin rapide – grava kondi?o por skribi pli ofte en Esperanto!

Due mi (preska?) komplete ciferecigis mian diskokolekton. Dum multaj jaroj, la grandan demandon “?u dosieroj a? diskoj?” mi respondis per “40 diskoj sufi?as“. Sed reale tio i?is ?iam pli malpraktika. Krome la manko de komputilo ?iam pli ?enis, ?ar mi ?iam devis fari paperajn noticojn, kiujn mi poste devis hejme pene entajpi – sen la eblo, fari redemandojn al la homoj. Tio aparte bremsis mian projekton de publika kantaro por Esperantujo, sed anka? evoluigadon de kantotekstoj. Post la a?etado de la nova komputilo, mi pasigis du monatojn per la ciferecigo de mia KD-kolekto. ?iun vesperon dum laborotago devis esti kvin diskoj, kaj ?iun semajnfinan tagon dek por fini la laboron anta? la Internacia Junulara Kongreso en Liberec. Kaj jam tie montri?is la granda avanta?o por D?umado kaj por verkado. Cetere mi ne uzis la MP3-formaton, sed FLAC, liberan formaton sen kvalitoperdo kies kompresado estas malfarebla.

Trie mi post 12 jaroj a?etis propran TTT-adreson. Longe mi hezitis, pago por mallonga, facile memorebla adreso. Sed finfine tio montri?is stulta: Mi havas la monon por pagi tion (estas deca sumo) kaj mi jam ofte plendis pri tio, ke mi dependas de senpagaj ofertantoj, tiel mi interalie jam dufoje devis translokigi tion. Mia elekto estis www.kunar.eu.

Mi kontaktis la posedantojn de www.kunar.com, www.kunar.net kaj www.kunar.org, sed neniu el ili respondis. (La unuaj du TTT-ejoj estas apena? en uzo, la lasta estas TTT-ejo pri libro kiu rakontas pri milita operacio en Afganujo.) La posedantino de www.kunar.de (anka? ne uzata) volis certan monsumon, kiun mi je la fino taksis tro alta.

Plia grava pa?o estis instalado de WordPress. En oktobro pasintjara, mi translokigis la tutan taglibron. WordPress ofertas multan komforton, kiu pli kaj pli mankis al mi en la pasinteco.

Kompreneble restas ankora? multo farenda:

  1. translokigi enhavojn de muenster.de
  2. ?an?i ?iujn ligojn (de livejournal kaj muenster.de al kunar.eu)
  3. aldoni etikedojn al malnovaj enskriboj, korekti adresojn, prilabori liston de etikedoj
  4. krei aspektigon
  5. instali spamo-filtrilon
  6. ?an?i la lingvouzon ?ie de -io al -ujo

?iam indas demandi, kial entute verki retan taglibron en Esperanto? Lastatempe mi refoje trovis malnovan argumenton. Iu ekslernanto de Esperanto plendis ke en la interreto li nur trovis enhavon pri, sed ne per a? por Esperanto. La? li, kulturo, muziko a? io alia interesa en Esperanto ne videblas, ne troveblas. (Kompreneble decas demandi, kiel li ser?is: En mia reago mi nur listigis kaj priskribis la fontojn, kiujn mi mem parkere konas kaj ?atas.) Tamen tio montras, kial estas utile, skribi pri iuj temoj, ne nur “pezaj” aferoj.

Pro tio nun finfine sekvu la muzika enhavo, kiel kutime kun porcio da melankolio. Ekde kiam mi spektis la filmon Memento la unuan fojon, mi ?iam volis havi la DVD-n, ?ar tiu ofertas alian manieron respekti la tuton: Per speciala moduso eblas rigardi la scenojn la? kronologia ordo. Tio donas tute novan impreson pri la rakonta?o – kaj anka? pri la muziko.

La disko kun la son?puro estas beda?rinde malkompleta kaj anstata?e enhavas kelkajn kantojn, kiuj ne aperas en la filmo, sed nur estas “inspiritaj de” ?i. Mankas la sekvaj muzika?oj:

  1. Monc: Generation Z
  2. Chuck Hamshaw & Mark Schmidt: Motherlode
  3. Daniela May: Ipanema Dreaming
  4. Sammy Burdson and Jean-Claude Madonne: Do the Boogaloo

?e la elektronika parto de la muziko de David Julyan, mi tre ?atas la ambjentan muzikon. Jen la du ekzemploj “Leonard and Natalie” kaj “Arriving At The Derelict – Jimmy”:

Plej facile tiu muziko kompareblas al tiu de la filmo Blade Runner (ekzemple “Blade Runner Blues”) – kiu cetere temas pri memoroj. Aliaj pecoj kun simila ?veba a? reva etoso estas “Desert Suite” el la filmo “Terminator 2” kaj “Dream Window” el “Fright Night”, amba? de Brad Fiedel. Same melankolie ?ajnas al mi “Light” de Hans Zimmer el la filmo “The Thin Red Line”.

Rekte al dan?era zono

Pri sonŝpuroj kaj ilia kompleteco mi ankoraŭ skribis hieraŭ. Do mi ne bezonas mencii ĉion jam denove.

Antaŭ iom da tempo, mi aĉetis la sonŝpuron de la filmo “Top Gun”. La kanton “Take My Breath Away” de Berlin mi jam pritraktis pli frue. La resto konsistas ĉefe el vigla popmuziko tipa por la 1980aj jaroj. La kantoj stile tre similas unu al la alia kaj estas foje iom tro 1980aj eĉ por mia gusto!

Fakte temas pri nova versio de la sonŝpuro, kiu enhavas kvin muzikaŝojn, kiuj ne troviĝis sur la origina eldono. Unu nur estas remikso, do neglektebla. Laŭ imdb.com, tie mankas nur unu kanto, “Radar Radio” de Giorgio Moroder kun Joe Pizzulo. Ĝi aperis kiel b-flanko de la disketo “Take My Breath Away” de Berlin.

En la anglalingva Vikipedio ekzistas aparta artikolo pri la filmmuziko same kiel alineo pri la muziko en la artikolo pri la filmo. Tie legeblas, ke krome mankas granda parto de la simfonia muziko komponita de Harold Faltermeyer.

Harold Faltermeyer fakte verkis ankaŭ la famegan instrumentan pecon “Axel F.” el la filmo “Beverly Hills Cop”. Kune kun ĝi kaj “Back to the future“, Top Gun estas por mi la filmo el la 1980aj jaroj kun la tipa sonŝpuro el la 1980aj jaroj.

Ho, ar?entul’…

Pri la du “La Boum“-filmoj kaj ilia muziko mi jam skribis antaŭe. Dum mia DĴumado en Münster, unu paro demandis ĉu mi ankaŭ kunportis la kanton “Dreams Are My Reality” de Richard Sanderson, la plej grava muzikaĵo el la unua filmo. Tio estis nova instigo, serĉi la sonŝpuron. Fakte mi jam estis trovinta diskon kun la muziko el ambaŭ filmoj, sed ŝajne ĝuste “Silverman”, la kanto, kiu plej interesis min, nur haveblis en instrumenta versio sur ĝi. Refoja esploro en la interreto tamen rivelis, ke simple temis pri malĝusta priskribo: La unua versio estis la origina kaj nur la dua instrumenta. Poste estis iom malfacile, akiri la diskon denove, ĉar ĝi nek haveblis tra interreta vendado nek en la kutimaj magazenoj. Finfine tamen mi trovis unu ekzempleron en apuda granda vendejo. Tiel mi aĉetis la muzikon de ambaŭ filmoj sur unu KD. Laŭ imdb.com, la sonŝpuro sur la disko estas kompleta.

Tiel ĝi distingiĝas de sonŝpuroj por aliaj filmoj, kiujn mi ege ŝatas. Mi jam ofte skribis pri mankanta kompleteco de sonŝpuroj, plej menciinde kaj bedaŭrinde ĉe “Back to the future“, “Highlander” kaj “Mortal Kombat“, sed ankaŭ ekzemple “Willow“, “Pulp Fiction” kaj “Dirty Dancing“. Aliflanke “Lost Boys” estis agrabla surprizo: Nenio decida mankis.

La plej grava kanto el la dua “La Boum”-filmo sendube estas “Your Eyes” de Cook da Books. De ilia kanto “Silverman” troviĝas muzikvideo kun fotoj el la filmo kaj de la grupo en la reto.

Perdita en la ombroj

Mi daŭrigis mian atentan analizadon de sonŝpuroj per dua filmo, nome “The Lost Boys“. Dum “Willow” havas orkestran muzikon, en tiu ĉi filmo aperas ĉefe popmuziko el la 1980aj jaroj en la malantaŭo. La sonŝpura kompaktdisko enhavas 10 titolojn:

Lost Boys Soundtrack:

  1. INXS and Jimmy Barnes – Good Times
  2. Lou Gramm – Lost in the Shadows (The Lost Boys)
  3. Roger Daltrey – Don’t Let The Sun Go Down On Me
  4. INXS and Jimmy Barnes – Laying Down The Law
  5. Echo and The Bunnymen – People Are Strange
  6. Gerald McMann – Cry Little Sister (The From The Lost Boys)
  7. Eddie And The Tide – Power Play
  8. Tim Cappello – I Still Believe
  9. Mummy Calls – Beauty Has Her Way
  10. Thomas Newman – To The Shock Of Miss Louise

Ĉefe allogis min kanto kun melankolia infana ĥoro en la refreno. Kiam mi la unuan fojon aŭskultis la kompaktdiskon, mi estis iom seniluziigita: Tiu kanto en la komencaj scenoj de la filmo ne enhavis strofan kantadon. Krome rapida komparo kun la informoj de la filmo liveris, ke pluraj kantoj mankas sur la sonŝpuro.

Mi spektis la filmon kaj notis, kiam kiu kanto aperas. Kompreneble mi denove kunindikis la DVD-ĉapitron por pli facila orientiĝo:

ĉ. 01       0:00 -    1:00 ( 6)
1:01 -    1:34 (10)
1:49 -    1:59 (10)
ĉ. 02       3:50 -    5:58 ( 5)
ĉ. 04       9:20 -   11:19 ( 8)
11:20 -   12:50 ( 7)
12:51 -   13:17 (10)
ĉ. 05      13:18 -   14:58 ( 4)
ĉ. 06      14:59 -   15:40 ( 9)
15:41 -   15:50 (10)
ĉ. 08      18:25 -   19:02 ( 1)
19:03 -   19:35 (10)
ĉ. 09      20:20 -   21:35 ( 2)
ĉ. 11      27:58 -   29:09 ( 6)
ĉ. 13     (36:26 -   37:25)
ĉ. 16      46:26 -   48:03 ( 6)
ĉ. 19-20   57:03 -   57:36 (10)
ĉ. 20     (57:39 - 1:00:00)
ĉ. 27    1:19:19 - 1:19:36 ( 1)
ĉ. 29    1:21:46 - 1:23:33 ( 6)
ĉ. 32    1:29:09 - 1:30:20 ( 5)
1:30:21 - 1:33:20 ( 3)

ĉ. 02: Danny Gould - Some Other Day
Troy Seals - Crazy Old Soldier
The Rascals - Grooving
ĉ. 13: Clarence "Frogman" Henry - Ain't Got No Home
ĉ. 20: Run D.M.C. - Walk This Way

Tiu analizo komplete ŝanĝis la bildon, kiun mi havis pri la kompaktdisko. Nun mi opinias, ke ĝi estas tre bona, pro pluraj kialoj:

La mankantaj kantoj (krom unu) estas malgravaj. Tri el ili eksonas nur dum kelkaj sekundoj unu post la alia. En la filmo la ĉefaj herooj tiam plendas, ke la muziko en la radio aĉas kaj postulas ŝanĝon de la kanalo. La malnovan kanton, kiun unu el la herooj aŭskultas kaj kunkantas dum banado, mi ĉiel ajn ne ŝatas.

La nura grava kanto mankanta estas “Walk This Way” de Run D.M.C., kiu eksonas dum la atako de la vampiroj. Sed la muzikon origine aŭskultas ne ili mem, sed iliaj viktimoj. Krome tiu hiphopa kanto stile ne kongruas al la sonŝpuro, kiu konsistas ĉefe el popmuziko.

La instrumentaj pecoj uzitaj dum diversaj scenoj de la filmo tre mallongas. Ili daŭras maksimume ĉirkaŭ unu minuton kaj do estas neglektindaj.

Kiel mi eltrovis nur tra la detala ekzamenado de la filmmuziko, diversaj partoj de mia plej ŝatata kanto eksonas en diversaj partoj. Do ankaŭ estis uzita la strofa kantado kaj la orgeno. Tio kompreneble multe plibonigis mian prijuĝon, ĉar en tio mi vidas multe pli inteligentan uzadon de muziko.

La sonŝpuro entute plaĉas al mi pro la unueca sono – popmuziko el la 1980aj jaroj. Komuna elemento en diversaj kantoj estas saksofono. Tial rimarkeblas bona sinsekvo de la kantoj en la filmo, ĉar ne okazas fortaj stilrompoj kiam diversaj muzikaĵoj aŭdeblas unu tuj post la alia.

La kermesa peco eksonas daŭre, ne nur unufoje dum kvin sekundoj, kiel mi memoris tion. Tial mi konsentas, ke ĝi meritas lokon sur la kompaktdisko.

La muskola kantisto, kiu videblas dum koncerto en la filmo, vere estas la artisto de la kanto, kiun li prezentas. Pri tiaj detaloj mi ĉiam ĝojas.

Resume mia detalfanatikeco ne ĉiam gvidas al malkontenteco. Foje ege helpas, rigardi (resp. aŭskulti) pli intense al la aferoj.

Kiam venas la malvarmo de la vintro

Filmmuziko ĉiam ludis gravan rolon en mia KD-kolekto. Mia unua kompaktdisko estas la sonŝpuro de “Reen al la estonteco“. Bedaŭrinde ne ĉiam estas tiom facila akiri tiajn albumojn. La sonŝpuron de la fantazia filmo “Willow” mi serĉis dum multaj jaroj, ĝis mi trovis ĝin en vendejo en Budapeŝto en marto 2000.

Du aferoj kompreneble tuj kaptis mian atenton, legante la titolliston: La kompaktdisko enhavas nur 8 pecojn. Samtempe la duono el ili daŭras relative longe.

Longe mi cerbumis pri tio, kiam ekzakte kiu muzikaĵo aŭdeblas en la filmo. Tio ne estas tiom triviala, kiel tio sonas. Foje komponistoj kunigas du muzikpecojn, kiuj aperas dum tute aliaj partoj de la rakonto, por la albumo.

“Escape From the Tavern”, mia plej ŝatata muzikaĵo el tiu filmo, akompanas eskapon kaj ĉason. Per “Elora Danan” komenciĝas la filmo. La nomoj de la aliaj muzikaĵoj indikas ilian proksimuman pozicion, sed ne pli.

Nun mi prenis la tempon por spekti la filmon en DVD-formato. Tiel mi sukcesis finfine kompreni la konsiston de la sonŝpuro. Krom “Willow’s Theme” ne aperas unuopaj muzikpecoj por la diversaj muzikaj temoj. La aliaj muzikaĵoj simple rekte redonas la muzikon laŭ la filmaj scenoj.

Nur post tiu detala analizo mi konstatis, ke la unuaj 10 kaj la lastaj 45 minutoj komplete aperas sur la sonŝpuro, dum en la mezo mankas grandaj partoj komplete. Precipe rilate al la trinkeja muziko en la taverno kaj la muziko ĉe la lago tio estas tre bedaŭrinda.

Willow - la sonŝpuro de James Horner

daŭro   titolo                   tempo           DVD-ĉapitro
9:45 Elora Danan 		   00:00-  09.27 ĉapitroj 01-04
5:26 Willow's Journey Begins    20:16-  26:32 ĉapitroj 06-08
5:04 Escape From the Tavern	   47:00-  51:50 ĉapitroj 15-16
7:51 Canyon of Mazes		 1:13:59-1:21:21 ĉapitroj 23-24
10:47 Tir Asleen		 1:21:58-1:32:10 ĉapitroj 24-27
18:11 Bavmorda's Spell is Cast 1:32:17-1:49:56 ĉapitroj 27-34
11:56 Willow the Sorcerer	 1:49:57-2:00:32 ĉapitroj 34-36
3:55 Willow's Theme		 ĉirkaŭ la fino (variaĵo)
1:12:55


muzikaĵoj, kiuj ne aperas sur la sonŝpuro:

ĉapitroj 04-06
* muzikgrupo
sorĉista ekzameno
* atako

ĉapitroj 08-15
marĉanta armeo
Mad Martigan
feoj
Cherlindrea
taverno

ĉapitroj 16-23
* kastelo de la malbonuloj
la lago
kaptiĝo
al la kampejo
sorĉado kaj eskapo

* parte eksonas en aliaj pecoj de la sonŝpuro