Monataj arkivoj: Februaro 2011

?us falis muroj, nun falas bomboj

Pri la problemoj de Vinilkosmo rilate al la financado de pliaj eldonoj mi jam skribis. Tamen tiu situacio ne retenis la Esperanto-diskeldonejon, oferti tutan diskon senpage: La punko-kompilo Esperanto Subgrunde Kompil’ el la jaro 2000 nun libere el?uteblas. (Sur la pa?o, Esperanto-teksto kun priskribo sekvas po post la angla- kaj franclingva versio.)

Necesas registrado, sed almena? tio funkcias: La klarigoj estas tre bonaj. Nura averto de mi: Oni uzu minusklan kontonomon. Interese, ke la a?tomata abono de la nova?letero ne estas elektita. Kutime mi konas tion inverse, sed mi forte preferas tiun ?i manieron. La kantoj estas haveblaj en du diversaj formatoj: MP3 kaj FLAC. Mi forte rekomendas la duan, kiun mi uzas por mia ciferecigita muzikkolekto. La zip-dosiero kun la FLAC-versioj estas 521 MB granda. ?i enhavas anka? la belan titolan ilustra?on kaj la KD-libreton en la formo de pluraj bildoj.

Pri la subgrunda kompilo mi verkis recenzon. Certe eblas da?re kritiki multon pri ?i. Sed mi ?atas meti la atenton al kelkaj personaj spertoj. La kanton “Nur bruo” mi uzis por la muzika kvizo dum la Internacia Seminario (IS) 2002/03 en Trier. Tio ege pla?is al la homoj. Kiam amikoj a?skultis ion el la kompilo, ili komentis, ke Esperanto devas esti viva lingvo, se ekzistas tia muziko en ?i. Kadre de mia prelego dum la GIL-konferenco en 2006, same kiel dum diversaj aliaj prezentadoj pri Esperanto-muziko, mi uzis interalie tiaspecan muzikon por montri la buntecon de Esperanto-muziko.

La stilo certe ne pla?as al kelkaj homoj kaj anka? la tekstoj estas parte tre fortaj. Tiamaniere la artistoj de la disko plej similas al La Pafklik’.

Interesaj estas la aldonaj kantoj, kiuj venas kun la interreta versio:

  1. “Esperanto” de Ara?kana (origine de ilia vinila disketo el 1999)
  2. “La bonaj vortoj” de Pi?amadurjes (Pixamanndurries), origine de Vinilkosmo-Kompil’ 1 el 1995
  3. “Korespondi deziras” de Pi?ismo, origine de Vinilkosmo-Kompil’ 2 el 1996
  4. “Amromanco” de Bruego la ru?a (Varcarm le rouge), origine de Vinilkosmo-Kompil’ 2 el 1996

Jam estis granda afero, kiam du Persone-albumoj i?is senpagaj. Kun tiu plia disko, neniu povas plendi ke Esperantujo ne ofertas muzikon al homoj, kiuj ne havas monon.

Aferoj neniam ?an?i?os

Kio ?iam impresas min, estas artistoj, kiuj povas prezenti kanton en tre diversaj manieroj. Multflankeco ofertas la eblon, malkovri la saman aferon denove.

Unu ekzemplo estas la kanto With Every Heartbeat de la Sveda kantistino Robyn. ?ar anka? aliaj homoj skribas pri multaj diversaj versioj de ?atata kanto, mi ne retenas min nun.

Por komenci la komparon, unue la versio, kiu a?skulteblis multfoje en la radio. ?i estas elektronika:

Robyn: With Every Heartbeat (elektronika versio)

Plej impresis min tamen la akustika versio. Tiu sur la albumeto jam estas bonega, sed tiu ?i e? ankora? supertrafas ?in:

Robyn: With Every Heartbeat (viva akustika versio)

Kiel mi eltrovis anta? nelonge, ekzistas anka? viva elektronika versio. Tie vera drumisto ludas la ritmon kaj aliaj muzikistoj ludas la klavaron por krei la sintezilan sonon. Entute tiu prezentado donas fre?an impreson al la kanto.

Robyn: With Every Heartbeat (viva elektronika versio)

Sed eblas anka? tute rezigni pri piano, klavaro kaj sintezilo. Tie gitaro anstata?igas la klavajn instrumentojn.

Robyn: With Every Heartbeat (viva sesia versio)

La vivon plen?uis per via tuta kor’

Hodia? mi provludis la unuan fojon kun alia persono post la koncerto de La Kuracistoj dum la 2a Junulara E-Semajno (JES) en Burg/Spreewald. La kantistino, kiu pasintfoje akompanis min anta? du jaroj kaj duona, vizitis min en mia nova lo?ejo. Poste ankora? venis alia amikino, sed unue ni kune muzikis. Jen la kantolisto:

  1. Westerland
  2. Junula amo
  3. Mi kaj ?i (origine de Amplifiki)
  4. Por ?iam
  5. Duona amkanto
  6. Feli?e (origine de Esperanto Desperado)
  7. En ka?’ (origine de Team’)
  8. Longe for (origine de Persone)
  9. Hej la nizoj (origine de JoMo)
  10. Sen vi

Estas tre agrable, denove ludi mian bonan gitaron. La fingropintoj de mia maldekstra mano estas bone ?velitaj nun. Krome muzikado estas nr-o 4 el la receptoj kontra? la post-Esperanto-renkonti?o-sindromo.

Ni ne estas nevenkeblaj

Kutime mi apena? a?skultas la la radion (nu, la kutiman radion). Sed unu elsendon mi tre ?atas sekvi tra la interreto: Zeitzeichen (signoj de tempo) memorigas pri datoj el la historio. Dum proksimume kvaronhoro oni interese kaj kun certa profundeco pritraktas specifan temon, personon, okaza?on. Mi konas tiun elsendon jam el la tempo, kiam mi ankora? vizitis la lernejon. Tiam ?i eksonis el vera radio.

Mi ridetis, kiam mi trovis la jenan daton en la listo de la pasintaj elsendoj: 1996-02-13: La malfondi?o de la popmuzika grupo “Take That”. Okaze de la 15-jara datreveno, oni rerigardis. La elsendo a?skulteblos en la interreto ver?ajne ?is la fino de la jaro.

Siatempe la grupo tute ne ravis min. Por mi estis ensemblo “bakita la? la kutima recepto”. Tamen kelkajn monatojn post kiam ili iris apartajn vojojn, mi finis la lernejon. Kaj tiel ilia lasta granda sukceso, “Never Forget”, i?is la kanto de tiu lernojaro.

Certe ne estas la plej malbona muzika?o de tiu grupo, e? kun iom da melankolio. Kaj kiam mi a?skultas ?in hodia?, mi memoras la bonajn momentojn dum la finado de la gimnazio.

Dum la Internacia Seminario (IS) 1996/97 en Freiburg, kelkaj amikoj kaj mi intencis fari parodion de la grupo. Ni longe ekzercis, surmetante ?iuj blankajn vesta?ojn kaj ekzercante koreografion. Beda?rinde je la fino ni ne povis prezenti tion dum la internacia vespero, ?ar unu el ni ne fartis bone. Sed mi memoras la ekzercadon kun rideto!

Kiu ne samplas, repas kaj gratas…

La TTT-ejon www.whosampled.com mi jam menciis hiera?. Intertempe mi iomete elprovis ?in. Se oni esploras la reuzadon de muziko (precipe rilate al sampla?oj kaj reludversioj), tiam estas bela eblo, facile kompari la originalon kaj la novan muzika?on.

Mi aparte rekomendas trarigardi la liston de elektronikaj artistoj… oni povas multon lerni pri tio, de kie The Prodigy, Fatboy Slim kaj Moby prenis sian materialon. Tio memorigis min pri bela analizo:

How to: Smack my bitch up (original) (de minusdululus)

Pri tiu video atentigis artikolo ?e Spreeblick. En la komentoj oni rekomendis ankora? pli detalan, kiu estas minimume same spektinda kaj kies rezulto e? pli atingas la finan kanton:

Making of “The Prodigy – Smack My Bitch Up” in Ableton by Jim Pavloff

Mi son?is pri ar?ento, mi son?is pri oro

Denove mi havis muzikan son?on. Kaj denove estis muzika son?o kun Marillion.

La ekzaktan lokon mi ne scias, sed mi trovi?is ?e Esperanto-renkonti?o, ?ajne dum la jar?an?i?o. Mi estis en la diskejo kaj eksonis Kayleigh de Marillion. Paroj komencis danci je tiu malrapida kanto, sed mi staris ?e la rando kaj restis sola. Tio kreis grandan melankolion – kaj estis tute konata situacio.

La kanto e? ne tute fini?is, sed jam venis homoj al scenejo kaj faris iujn anoncojn, sed en fu?a Esperanto. Mi demandis min, kial oni ne elektis aliajn personojn kaj kial almena? oni ne donis pli bonajn instrukciojn al ili.

?u la post-Esperanto-renkonti?o-sindromo ludas iun rolon en tio, ke mi son?as tiajn aferojn, mi ne scias.

Ekzistas diversaj ebloj, interpreti tion. La kutima klarigo estas, ke en son?oj reaperas aferoj, pri kiuj oni okupi?is lastatempe. Son?ado estas la maniero, per kiu la cerbo digestas la multajn impresojn. Estas almena? kelkaj elementoj en tiu son?o, kiuj rilatas al la realeco a? almena? pensoj kaj sentoj:

Tiu sperto, ne trovi partneron por danci, ne estas io nova por mi. Ne ekzistas pli bona simbolo por la timo, resti sola, ol tiu sceno. Krome la fakto, ke mi ne perceptis aliajn solajn personojn, tiel ke mi estis la escepto, montras alian evitindan staton: Esti diversa de la aliaj, situi ?e la rando de la socio.

Al la Kayleigh mi ligas du aferojn: Unue tio estas mia bona amiko Holger, kiu entute konatigis min kun la muziko de Marillion. Due tio estas Esperanto-renkonti?oj “el anta?a tempo”, eble de la Internacia Seminario (IS) 1995/96 ?is la IS 2001/02. ?io ?an?i?is kaj tiuj jaroj – e? se ili ofte ne estis tiom brilaj a? bonaj por mi – tamen havis ion specialan. Eble estis la elstara etoso dum kelkaj Esperanto-renkonti?oj, eble la amikoj, kiujn oni nun vidas nur ekster Esperantujo a? tute ne, kiuj alportas tiun nostalgion. La ?enerala sento estas “tio estas longe pasinta tempo” kaj la logike sekvaj demandoj: “Kaj kio okazu kun mi? ?u mi ne anka? estas pasinta?”

Mia impreso en la son?o, ke la organizado ne plu funkcias tiom bone kiel dum miaj aktivaj tempoj, bone kongruas al tio. “?io, kio estis grava por mi, ?ajne forgesi?is.” Jen la penso, kiu resumas tion, e? se mi ne dirus, ke tio nun validas en la realeco.

Entute tiu son?o koncize kaj tre akre prezentis kelkajn zorgojn, pri kiuj mi tamen ne tiom multe cerbumis lastatempe. Sed mi ?esas je tiu surfaca interpretado kaj ne investas multan penon, analizi tion pli profunde. Tamen estas interese, fiksi tiujn son?ojn skribe.

Lastatempe mi malkovris, ke oni samplis la kanton Kayleigh. Parton de la gitara solo oni uzis por elektronika muziko. La grupo Poka kulpas pri tiu peko.

House Music Sample Breakdowns Vol. 5 (de DJevilstereo)

La rezulta kanto nomi?as StarCrash kaj estas el la jaro 2009. Jen por komparo videoj de amba? muzika?oj. Cetere la TTT-ejon www.whosampled.com mi jam kelkfoje trovis en la rezultoj, kiam mi ser?is informojn pri reuzado de kantoj. Se la fifama muzikindustrio ne rebatas per blokado de videoj, povas esti interesa fonto por ekscii, kiu ?telis inspiri?is de kiu.

Mi estas nur viktimo de la kapitalismo

Trakti siajn klientojn a?tomate kiel suspektatajn krimulojn jam estas malbona koncepto por teni ilin. ?iu kopiprotektado efektive rezultas en tio, ke pirata versio estas pli komforta ol la la?le?a. Blokado de muzikvideoj la? landoj estis jam granda stulta?o de la muzikindustrio. Sed la tiel nomataj a?torrajtaj asocioj e? sukcesis subtrafi tiun nivelon. En Germanujo ili pledis interalie por tio, ke ili ricevas pagojn por “orfaj verkoj“, do por tiuj muzika?oj, por kiuj ne eblis trovi rajtoposedanton. Tiun argumenton oni digestu: “Se io estas sen posedanto, tiam ?i estu nia!”

La Germana blogisto Felix von Leitner (Fefe) ?iam uzas drastajn esprimojn. Interalie li nomas tiujn asociojn “la enhavo-mafion“. Longe mi hezitis ali?i al tiu koncepto. Sed jam la supra ideo tre gvidas al tiu direkto. Oficiale ili deklaras, ke vi volas protekti la rajtojn de la a?toroj. Sed kiel ili faru tion por verkoj, kies a?toroj estas nekonataj? Kaj kiu natura le?o a? morala instanco donis al ili la rajton, zorgi pri tiuj verkoj? Efektive tio nur estas monkolektado. Kaj se tiu me?anismo estas kvaza? deviga, tio vere memorigas pri mafio. Tra Fefe mi eksciis pri harstariga kazo:

La Belga satira ensemblo Basta nun montris la tutan absurdecon de la konduto de Sabam, la a?torrajta asocio de Belgujo. Serio da videoj en la flandra rakontas la tutan kapskuigan realon.
Ekzistas anglalingva artikolo, kiu koncize ripetas la okazinta?ojn.

En la unuaj du eksperimentoj, la grupo demandis, ?u necesas pagi tantiemojn pro muziko en a?to, poste en trajno. Trie ili privarbis feston, kie neniu estis kaj anka? ne muzika aparato. Fakte la tuta preparo konsistis el lumoma?ino en granda salono. Tamen reprezentanto de la kopirajta asocio venis por kontroli trifoje. Tio pensigas min pri afero kadre de la Internacia Seminario (IS) en Traben-Trarbach 1997/98. Iu najbaro plendis pri “tro la?ta muziko” en la diskoteko. La polico kelkfoje alvenis kaj jam minacis forpreni la aparataron. D? Nucki suspektis, ke la kverelemulo ne reagas al la laüteco de la muziko, sed simple perceptas la lumojn el la kelo kaj tiam alvokas la policon. Por pruvi tiun tezon, li mal?altis ?ion krom la diskotekajn lumojn. Kvin minutojn poste denove la policanoj avertis pri tro la?ta muziko…

Unu problemo pri la a?torrajtaj kotizoj estas, ke ili pageblas ne la? kvanto de personoj, kiuj partoprenas eventon, sed la? la grandeco de la salono. Ekster urboj, en vila?oj kun haloj uzeblaj por diversaj celoj, la ta?gaj ejoj estas tiom grandaj, ke la postulitaj monsumoj igas muzikajn aran?ojn neprofitaj. Kutime la homoj ne plenigas la lokon, tiel ke oni devas pagi por multa malplena spaco.

La sekva eksperimento por la Belgoj do i?is jena: La prezolisto de la a?torrajta asocio komenci?is per la kategorio “1 ?is 100 kvadratmetroj”. Tial la satiristoj mezuris ekzakte 0,99 kvadratmetrojn, profitante de balkonoj sur pluraj eta?oj, kaj faris tre malgrandan feston en la vera senco de la vorto. Striktasence tian feston ne kovris la regularo, do ne devintus esti iu monsumo pagenda. Kiam alvenis la kontrolisto, li tamen postulis monon.

La furioza kulmino tamen ankora? venis. Nun la ruzuloj demandis telefone, ?u ili devas pagi por muziko de tiu a? jena artisto, kiu ne estas membro de la a?torrajta asocio. Oni tuj jesis kaj postulis entute pli ol 540 EUR. La nomoj de la artistoj venis de diversaj produktoj, ekzemple manosekigilo “Kimberly Clark” a? ?ina man?a?o “Suzi Wan”.

La? memprezento, la tasko de a?torrajta asocio estas, kolekti kaj pludoni la monon al la artistoj. Nun la teamo de Basta iris al la asocio kaj postulis tion en la nomo de la ma?inoj kaj man?a?oj. Oni rifuzis pagi, ?ar efektive ne temis pri artistoj, sed redonis la tutan monon. Tamen restas la demando, kial ili unue enkasigis la monon sen iom kontroli, pri kio temas. Skribi fakturojn sen pripensi ne postulas multan laboron, de kie do venas tiuj altaj sumoj?

Sanktaj defendantoj de kredo

Kiel mi menciis jam anta?e, Ivanhoe (1952) estas grava filmo por mi. Ken Miner publikigis en sia blogo pli longan klarigon de mi, kial mi tiom ?atas tiun filmon. (Vidu la 14an de oktobro 2005. Kiu cetere scivolemas pri la adres?an?i?o de tiu blogo, tiu legu la artikolon “Ken Miner perdas sian blogon” kaj poste ?oju, ke ?i entute ankora? ekzistas.)

Kompreneble origine la rakonto estis libro de Walter Scott. Haveblas senpage la anglalingva originalo ?e projekto Gutenberg kaj (malpli longa) germanlingva versio.

Dum mia infaneco, tra vinildisko la rakonto estis pli ofte kaj facile havebla ol la filmo. Sed ekde kiam mi estas feli?a posedanto de la DVD kaj ne plu havas a?skultilon por vinilaj diskoj, tio kompreneble ?an?i?is. La versioj de amba? medioj cetere havas siajn atutojn.

La hungardevena komponisto Miklós Rózsa verkis la muzikon por la filmo. La komenca muzika?o e? ravas min se ?i aperas en malalta kvalito:

Miklós Rózsa: Ivanhoe (1952)

Ekzistas pli nova surbendigo de la son?puro. ?i havas pli altan kvaliton, sed kompreneble iomete alian sonon ol la originalo:

Miklós Rózsa: Prelude & Forward (Original Extended Version)

Cetere montri?as prava, kion Dale Schacker diris en intervjuo pri bona filmmuziko: La ?efa temo aperu en diversaj formoj – ekzemple rapide kaj malrapide, ?oje kaj mal?oje kaj tiel plu. Dum mi tre ?atas la eniran rapidan pecon, anka? la romantikaj momentoj de la filmo ricevas decan muzikan ornamon:

Miklós Rózsa: Rebecca’s Love

La konflikto inter Normanoj kaj Saksoj, kiu en la libro ricevas e? pli multan atenton ol en la filmo, dati?as tute ne je la tempo de la tria kruciro. La eventoj okazis dum kaj iomete post 1066, do pli ol cent jarojn anta?e.

Vi sentis vin tiom malgranda

Kiel jam menciite, unu kromefiko de la post-Esperanto-rekonti?o-sindromo estas la demandoj: Kial tiu bonega etoso devas limi?i al Esperantujo? ?u ne eblas kunpreni ion al la cetera vivo? Kaj unu recepto kontra? la sindromo estas, iri al festo.

Kaj jes, serioze: Kial mi ne iras al koncertoj en mia hejmurbo Münster? Ofertoj ja abundas. Mi ja tiom ?atas la etoson de koncertoj dum Esperanto-renkonti?oj.

Tial mi finfine realigis tion. Mi ?iel ajn jam regule informi?as tra Ultimo, la urba magazino por Münster, pri la kultura programo dum la sekvaj du semajnoj. Mia intenco estis, almena? viziti unu koncerton semajne. Anta?hiera? mi eliris al la ejo Gleis 22 (“kajo 22” – pro la proksimeco al la stacidomo).

Kiel anta?grupo ludis Cleo T. el Parizo, Francujo. Ili veturis dek horojn de Parizo dum tiu tago nur por koncerti vespere!

Cleo T.: anonco de E?ropa turneo

Cleo T.: Song To The Moon

La stilo estas iu miksa?o inter popmuziko kaj folkoro. Parte iomete memorigis min pri la son?puro de “Im Juli” kaj Esperanto Desperado (la kantoj de Amir).

Mi ?atis la prezentadon. ?iu instrumento estis bone aüskultebla. La sono ne estis ma?ita kiel koncertoj de aliaj grupoj. Krome la kantistino estis sufi?e ?arma. Kiel percepteblas en la supraj videoj, ?i anka? parolas en la germana, kvankam ?ajne papage. Post la koncerto mi gratulis ilin pro la prezentado.

La ?efa grupo de la vespero estis Maps & Atlases el ?ikago, Usono. Malfacilas priskribi la stilon. La eksperimentemo kaj muzika fajneco pensigas min pri Marillion, la sendependeco al Ted Leo & The Pharmacists.

Mia plej ?atata kanto estas “The Charm”. Pro ?i mi a?etis la albumon “Perch Patchwork”.

Maps & Atlases: The Charm

Maps & Atlases: The Charm (brile vive)

Maps & Atlases: The Charm (kun drumistoj de lernejo)

La grupo havas la interesan kutimon, fini koncerton meze en la publiko. Jen kiel tio aspektis nur kelkajn tagojn anta?e:

Maps & Atlases: Carrying The Wet Wood (vive meze en la publiko)

Tio tre memorigis min pri gufujo-koncertoj – a? pri Esperanto-koncertoj ?enerale: Tre intima etoso, tre harmonia sento.

?e la TTT-ejo de la bando haveblas senpaga el?uto de la kanto “Solid Ground”. Krome a?skulteblas pliaj kantoj ?e myspace.

Maps & Atlases: Solid Ground

Post la dua koncerto mi havis la okazon babili iomete kun la basisto. Poste mi a?etis ne nur la jam menciitan diskon, sed anka? t-?emizon. Estas tempo, ke mi havas pli multajn, kiuj ne estas Esperanto-t-?emizoj!

Mi ridas kaj vi ridas

Hiera? mi skribis tre negative, sed anka? malferme pri la diskoteko dum la Internacia Junulara Kongreso (IJK) en Rijeka en 1998. Tamen same kiel ?iu monero havas du flankojn, anka? tiu renkonti?o havis siajn bonajn partojn. E? se mi poste anta??ojis veturi hejmen denove, unu evento ankora? jarojn poste vekas tre pozitivajn memorojn: Koncertis la grupo Jinx el Kroatujo. Ili ludis iun mikson inter rok- kaj popmuziko. Krom la kutima instrumentaro, ili havis latunajn blovinstrumentojn. La kantistino estis ?arma kaj beleta.

Kiel mia amiko Gunter poste atentigis, tuj apud pre?ejo ili prezentis la kanton “Sympathy for the devil“. La? li tio estis iomete a?daca, sed mi ne vidis grandan aferon en tio.

?iel ajn post la koncerto mi a?etis la albumon “Second hand”. ?is hodia? mi ?atas la muzikon de tiu disko. Tio vere estis bela, a?tentika kunportinda?o el la feriumado en eksterlando. Ekde tiam mi ?iam ?atas a?eti muzikon surloke la? rekomendoj de la enlo?antoj.

Unu kanto eniris mian internacian repertuaron. Mi tre ?atas surmeti ?in dum multlingva diskejo. Sed mi anka? lernis kanti ?in kaj mi jam gajigis la plej diversajn homojn per tio.

Jinx: Smijem se

Anka? alian kanton de tiu albumo mi lernis kanti. Mi estas da?re dankema al la ?arma Kroatino, kiu tradukis la du tekstojn por mi!

Jinx: Brazil

En la interreto trovi?as videoj de minimume du pliaj kantoj de la albumo. Krome a?skulteblas ?uvar mo?vara i trava (?e myspace.com).

Jinx: Ruke

Jinx: Zmija & zmaj

Ekde tiu IJK en somero 1998, mi neniam plu estis en Kroatujo. Sed tio, kion mi plej ligas al tiu lando (krom la amikojn), estas la muziko de tiu kompaktdisko.